2020-2021 оқу жылындағы мектеп кітапханасының жылдық жұмыс жоспары

2020-2021  оқу жылындағы мектеп кітапханасының

жылдық жұмыс жоспары

«Өмірде бәрі өзгермелі тек кітапхана мәңгілік»

Н.Ә.Назарбаев

         Тәрбие мен білім егіз ұғым десек, жан-жақты білім мен тәрбие беретін мәдени орындардың бірі – мектеп кітапханасы.

         Мектеп кітапханасы – кітап арқылы оқушылардың жан-жақты білім алуымен қатар, патриоттық рухта тәрбиеленуіне, саяси сапасын қалыптастырып, ғылыми, мәдени дәрежесінің дамуына әсер ететін бірден-бір әлеуметтік орын. Біздің жауапкершілікті міндетіміз: кітаптарды насихаттаудың түрлі формалары мен әдістерін ұйымдастыру арқылы оқырмандардың кітап оқуға қызығушылығын арттыру, жан-жақты дамыту болып табылады.

         «Қазақстан – 2030» бағдарламасында: «XXI ғасырда білімсіз өмір өз мәнінде сапалы болуы бірінші кезекте тұрғаны анық. Осыған орай еліміздегі бірден-бір руханият ордасы – кітапсыз өмір сүру мүмкін емес, халықты салауатты да, сауатты өмірге бағыттауымыз керек» деген сөздер бүгінгі ұрпақ, ертеңгі ел азаматтарына білім мен тәрбие берер жандарға міндеттелген тапсырма іспетті. 

         Бүгінгі таңда Қазақстан мемлекетінің қалыптасуы жолында рухани байлықты тереңдете оқыту мен насихаттау ірі мәселелердің бірі. Сондықтан қазақ халқының қоғамдық саяси, әлеуметтік мұралары мен бай рухани қазыналарын сақтап, қорғап қалыптастыру мен насихаттау кітапхана қызметкерлері үшін қашанда басты міндет. Қоғамның интеллектуалды бәсекеге қабілеттілігін жетілдіру мен еліміздің мәдени және ақпараттық тұтастығын қамтамасыз етуде кітапхананың алатын рөлі ерекше. Заманауи мектеп кітапханасы ақпарат жинақтаушы және сақтаушы, білімдер жиынтығының қуат көзіне айналуда. Академик Д.Лихачев:«Кітапханашы өзінің жалғыз тақырыбымен емес, өзгелердің көптеген «бөгде» тақырыптармен жұмыс істейтін ғалым» демекші, мектеп кітапханасының негізгі жүйесін жетілдіруде жоспарлы түрде көптеген  іс-шаралар өтеді.

        Функционалдық сауаттылықты дамытудың жалпы бағдары Қазақстан Республикасында білім беруді және ғылымды дамытудың 2020 – 2025 жылдарға арналған МЕМЛЕКЕТТІК БАҒДАРЛАМАСЫ негізінде  жалпы білім беретін мектептерде Қазақстан Республикасының  рухани тұрғысынан дамыған азаматын қалыптастыру, цифрландыру - серпінді дамудың  өзегі,  алфавиттік, жүйелі каталогтарды, мақалаларды жүйеге алу картатекаларын электронды жүйеге енгізу. Еліміз үшін маңызды болып табылатын  стратегиялық міндеттерді шешу жағдайында тұлғаның ең басты функциялық сапалары белсенді, шығармашыл тұрғыда ойлауға және шешім қабылдай алуға, кәсіби жолын таңдай алуға қабілеттілік, өмір бойы білім алуға дайын тұруы.

          Мектеп-лицей кітапханасы Қазақстан Республикасы білім беру ұйымдарының кітапхана - ақпараттық қызметін көрсету, үйлестіру, білім процесін ақпараттық-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етіп, мектеп-лицейдің стратегиялық даму бағыттарымен бірлесе қызмет атқарады. Сондықтан, жылдық жоспардың басым бөлігі оқу-тәрбие жоспарына негізделеді. Қазіргі оқыту технологиялары арқылы әр түрлі кітапханалық іс-шаралар: поэтикалық марафон, флешбук, букктрейлер, әдеби сағаттар, оқырман конференциясы  өткізу негізінде оқушылардың кітап оқу қызметін қалыптастыра отырып, тілдерін дамыту арқылы білім сапасын арттыруға көмектесу, мектеп-лицей тыныс-тіршілігі жайлы БАҚ беттеріне уақытында мақала жазу.

     Біртуар тұлға Бауыржан Момышұлы : «Жақсы, мазмұнды бір кітап оқыған-бір мектепті бітіргенмен тең» дегендей, кітап оқуды дамыту: жаңа мүмкіндіктерді ата-аналар, сынып жетекшілер,  кітапхана активтері   арқылы Ә.Бөкейханның  өмір жолдары мен шығармашылығына арналған оқырман конференциясы, кітап көрмесі, әдеби колейдоскоп, Ә.Бөкейхан оқуларын, брифринг өткізуді дәстүрге айналдыру,  рухани жаңғыру жарқын болашағымыздың негізі,мәдени өнімдеріміз рухани құрал – алдымен кітап түрінде өркендеуі тиіс,  республикалық «Бір ел-бір кітап», "Кітап әлемді бағындырады"  кітап сыйлау акциясы,   облыстық «Бір аймақ-бір кітап» 2-11 сыныптар арасында READx, Book Start, READing Time,  дәстүрлі жобалары,  «Интернет орнына кітап»бір күндік акциясы) «Оқуға міндетті 100 кітап», Вookcrossingөзара кітаптарды алмасу, үзілісте сынып болып кітап оқу, дәстүрлі «Оқитын отбасы – табысты отбасы» отбасы болып кітап оқитын ата-ана арасында  сайысты тұрақты өткізу.

       Ата-бабаларымыз «Кітап- көп ақылдың құйылған көлі» деп текке айтпаса керек. Кітап оқу ой-өрісімізді кеңейтеді, ойлауға, дұрыс сөйлеуге, есте сақтау мен қатар, қиялды дамытады. «Мен кітапхананы ақыл-білім,адамгершілік ордасы деп білемін.Ал кітапханашыларды ешқашан жоғалмауға тиісті сол асыл қазынаның сақшылары санаймын»деген ұлы жазушы Ә.Кекілбаев.Шынында да кітапты таңдай білудің өзі үлкен өнер. 2 сәуір- «Халықаралық балалар кітаптарының күні», ал 23сәуір-«Дүниежүзілік кітап күні» болып табылады. Осы атаулы күндерге орай мектеп кітапханасында ашық есік күндерін өткізуді дәстүрге айналдыру.

       Әлихан Бөкейхановтың туғанына 155 жыл толуына орай өмір жолы шығармашылығына арналған «Алаштану бөлмесіндегі» әдебиеттерді толықтырып, жаңартып отыру және түрлі формада іс-шаралар ұйымдастыру.

Мектеп- лицейдің ақынжанды, ойы алғыр қаламы ұшталып жүрген «Жас өркен» жастар  медиасының  жас тілшілерінің  жоспарланған іс- шараларын жандандыру.   

Заманауи әдіс-тәсілдерімен жұмыс жасау, оқушының кітапқа деген қызығушылықты ояту мақсатында Назарбаев зияткерлік мектебінің  әдіс-тәсілдері оқушылардың сыни жіне логикалы ойлау қабілеттерін дамытуға ықпал етеді. Мысалы, «Қол арқылы талдау», «Концептуалды саты», «Сюжет-кейіпкерлер-кейіпкерлердің сипаттамасы» - берілген сұрақ-тапсырма бойынша оқушыларға, кітаптың мазмұнын жазбаша түрде талдауға үйретеді; «Keyword Hexagon» - түйінді сөздер арқылы кітаптың мазмұнын еске түсіріп, толық ашуға көмек беретін әдіс; «Венн диаграммасы» - екі суреттің ұқсастығы мен айырмашылығын табу; «Визуалды материалды оқу» - суретті жазбаша түрде талдау; «Жоба 1,2,3» - оқыған кітап не шығарма бойынша эссе жазу; «Әдеби джем» - шығарманың әр жолмен қиылған жеке беттерін жинастыру; шығарманы сурет және пазлдар арқылы жинастыру. PISA (оқушылардың білім мен біліктілігін бағалаудың халықаралық бағдарламасы) зерттеуі бойынша, балалық шақтан кітап оқуға бейімделген баланың дамуына және табыс деңгейіне қол жеткізуге үлкен мүмкіндік тудырады.

Интернет дәуірінде жаһандық желі жалпы мәдени өмірдің және кітапхана қызметінің маңызды бөлігіне айналды.Бүгінгі кітапханаларда пайдаланушылар үшін құжаттарды электронды жеткізу (ЭДД),виртуалды анықтамалық қызметтер,Интернет ресурстары бойынша виртуалды жолсілтемелер,деректер қорына және электронды каталогтарға онлайн-қолжетімділік,тақырыптық веб-жобалар сияқты қызметтерді жалғастыру. Электронды көрмелер- кітапхана қызметінің маңызды өнімі болып табылады. Мультимедиялық және телекоммуникациялық технологияларды қолдануға негізделген виртуалды көрмелер кітапхана өнімдерінің ашық ақпараттық кеңістікте қолжетімділігін қамтамасыз ете отырып, кітапхана имиджін қалыптастыруға, кітапханалық қызмет сервисін дамытуға және жетілдіруге ықпал етеді.Сондықтан алдағы уақытта «Әлем таныған –Ұлы Абай», «Ұлт көсемі-Әлихан Бөкейханов», «Тәуелсіздік-мәңгілік ел мұраты», «Тіл-достықтың алтын көпірі», «Туған жерге қызмет - патриотизм өзегі», «Ел бірлігі-басты құндылық», «Рухани жаңғыру-жарқын болашағымыздың тұғыры», «Мәдени мұра-халық игілігі», «Көкше көлінің ырысты мекені-Балқаш», тақырыптарында виртуалды көрмелер әзірлеу. Алдағы уақытта оқырманның шығармаларды толыққанды таңдауына, қабылдауына және ұғынуына мүмкіндік беретін электрондық кітапхана қызметін көрсету жоспарлануда.Деректердің қашықтағы базаларына қатынау;

Оқулықтармен қамсыздандырылуды автоматты түрде анықтау үшін мектептің құрылымы мен әрбір сыныптағы оқушылардың саны туралы ақпаратты енгізу;

Кітап беруді есепке алу жұмысын автоматтандыру;

Мектеп кітапханасы борышкерлерінің сыныптар бойынша автоматтандырылған есебін жүргізу;

Ұсынылған оқулықтар мен оқу құралдарының базаларын пайдалана отырып оқулықтарға тапсырыс қалыптастыру;

Оқушылардың оқылым аясын талдау;

Электронды каталогты және мектеп тақырыбына сәйкес келетін түйінді сөздер тізімін пайдалана отырып сабаққа қажетті әдебиеттер іріктеу;

Кітапхана қорындағы немесе интернет арқылы қашықтағы деректер базасындағы толық мәтінді және мультимедиалық ресурстарға қатынау;

    Кітапхана саласында қолданып жатқан жаңа ақпараттық технологиялар, электрондық ресурстар, пайдаланушыларға қызмет көрсетудің жаңа формалары, кітапхана қорларын автоматтандыру – бұл бүгін күннін белесі. Заманауи мектеп кітапханаларының басты міндеп біртұтас электрондық кітапханалық жүйені қалыптастыру, автоматтандыру жұмыстарын кеңейту.

     Балаларды кітап оқуға тарту – жас ұрпақтың ұлттық рухын биіктетіп, мәдениеттілігі мен ой-өрісінің дамуына ықпал жасайтын негізгі бағыт болып саналады.Кітапхананың алға қойған негізгі мақсаттарының бірі, жас оқырманның таусылмас қазынасы, мәңгілік жан азығы кітапқа деген қызығушылығын арттыру, қадір-қасиетін ұғындыру Белгілі бағдар бейімі анық оқырман, оқырманның өзіне сенімін қалыптастыру, баспасөз беттерінде оқушы шығармашылығын жариялау. Кітапхананың тұрақты отбасылық оқырмандары, ата-ананың жауапкершілік сезімін көтеруге ықпал ету.

 Мақсаты:

• Кітапхана өз қызметінде Қазақстан Республика үкіметінің кітапхана ісінің мәселелері жөніндегі шешімдерін, Білім министрлігінің бұйрықтарын және осы жоспарды басшылыққа алу;
• Кітапханада электронды ресурстар галлереясын ұйымдастыру;
• Электронды басылымдарға кеңейтілген түрде виртуалды көрмелер коллекциясын ұйымдастыру шараларын ойластыру;
• Оқушыны кітапқа құштарлыққа, кітапхананы пайдалана білуге және кітап оқу арқылы тіл байлығын кеңейтіп, сөздік қорларын, ой-өрісін дамытуға, оқулықты таза ұстап, кітапты құрметтей білуге тәрбиелеу. 
• Рухани жаңғыруды сипаттау және патриоттық сананы ынталандыратын ұлттық құндылықтарды жаңғырту, жас ұрпақ санасына, туған халқына деген құрмет, сүйіспеншілік, мақтаныш сезімін ұялату, ұлттық рухты сіңіру;
• Салт-дәстүрін құрметтеуге, Отанды сүюге, өз елін, тарихын білуге, жалпыадамзаттық құндылықтар мен терең көзқарастарды сіңіру арқылы таным белсенділіктерін арттыруға бағыттау;
• Жүргізілетін жұмыстың мақсаты – ұлттық рухани жіне интеллектуалды сілкінісінің қажетті құралы ретінде оқуға оқырмандарды тарту.

ОҚУ ЖЫЛЫНДАҒЫ НЕГІЗГІ МІНДЕТТЕРІ:

• Жеке тұлғаны тәрбиелеуде оқушы дарынын жетілдіру үшін қосымша әдебиеттермен жұмыс жасауға дағдыландыру;
• Кітап қорының жұмыс қалпын сақтау;
• Ұлт  көшбасшысы  Әлихан Бөкейханның шығармаларын  насихаттау;
• Оқушыларға отандық және шетел әдебиетінің құндылықтарын ұғындыру;
• Ақпараттық жолмен оқырмандар назарына дәстүрлі емес кітап көрмелерін ұйымдастыру;
• Оқулықтарды күтіп ұстауға, жыл аяғына дейін жақсы дәрежеде өткізу үшін бақылау шараларын ұйымдастыру.
• Цифрландыру - серпінді дамудың  өзегі,  (алфавиттік, жүйелі каталогтарды, мақалаларды жүйеге алу картатекаларын электронды жүйеге енгізу);
• Кітапхананың қоғамдық іс-шараларын мектептің алға қойған мақсаттарына сай жүргізу;
• Оқушылардың ақпараттық мәдениетін қалыптастыру;
• Оқушылардың танымдылық қабілеттері мен қызығушылығын кітап оқу арқылы дамыту.
• Кітапхана жұмысында мектеп әкімшілігі, ата-аналар қоғамы, мектеп педагогикалық ұжымымен бірлесе даму және қалыптасу консепциясын құру;
• Мектеп оқушыларының білім сапасын бағалау және мониторинг жүргізу жүйесін дамыту.
• Білім алушыны кітап оқуға деген ықыласын артыру жолдары, олардың оқу барысында логикалық ойлануын қалыптастыру, сол оқыған кітабын қиялдау, сол кітап жайлы баланың мәдени сөйлеуін дамыту;
• Библиографиялық ақпараттандыру – оқырмандардың сұранысына сәйкес библиографиялық ақпаратпен жүйелі қамтамасыз ету;
• Белгілі бағдар бейімі анық оқырман, оқырманның өзіне сенімін қалыптастыру, баспасөз беттерінде оқушы шығармашылығын жариялау.Кітапхананың тұрақты отбасылық оқырмандары, ата-ананың жауапкершілік сезімін көтеруге ықпал ету.
• Оқырманның өзін-өзі басқару арқылы әлеуметтік мәні бар ұжымдық іс-әрекетті ұйымдастыру арқылы тәрбие жұмысында оқырманның жеке дамуын бақылау;
• Кітапханада қолайлы психологиялық ахуал қалыптастыру үшін оқырманның өзара қарым-қатынасын ұйымдастыру;

БІЛІМ ЖҮЙЕСІНДЕГІ КІТАПХАНЫҢ ОҚЫРМАНДАРҒА  ҚЫЗМЕТІ

І.2020-21 оқу жылының кітапхана көрсеткіші

ІІ.Кітап қорын толықтыру

ІІІ.Кітап қорының есебі. Келіп түскен басылымдарды қабылдау.

IV.Кітапхана қорынан шығарылатын кітаптар есебі

V. Кітаптарды жіктеу,  авторлық белгілерді анықтау, қормен жұмыс.

VI.Оқырмандарға қызмет көрсету, жұмыс есебі.

VII.Ақпараттық – библиографиялық жұмыс.

VІII.Көпшілік мәдени-шараларға қатысу

КІТАПХАНА ЖҰМЫСЫНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ:

• Ә.Бөкейханның өмір жолдары мен шығармашылығын насихаттау
• Оқушыларды  әдептілікке, елжандылыққа тәрбиелеу жұмыстары
• Өлкетану ізденіс жұмыстарына оқушыларды баулу.
• Кітапхана активтерімен  жұмыс ((
• Оқу үрдісіне ақпараттық жәрдем беру.
• Атаулы күндерге арналған кітап көрмелерін ұйымдастырып, іс-шаралар өткізу.
• «Жас өркен» баспасөз орталығы  жас тілшілерінің жұмысын жалғастыру.
• «Оқитын отбасы» сайысын жалғастыру.

І. Көрсеткіштер 2020-2021 оқу жылы

                                          ІІ. Кітап қорын толықтыру.

ІІІ. Кітап қорының есебі.

   IV. Кітапхана қорынан шығарылатын кітаптар есебі

         V. Кітаптарды жіктеу,  авторлық белгілерді анықтау.

VI. Оқырмандарға қызмет көрсету.

  VII. Ақпараттық – библиографиялық жұмыс.

VІII. Көпшілік мәдени-шаралар.

Орынд:Башарова Г.Т