Ата – аналарға тұмау жөнінде кеңес
Өткiр респиратор - вирустық инфекциялары (ОРВИ) атынан тұмауды, парагрипп, аденовирустық, риновирустық, жұқпалы инфекцияларды біріктіреді. Олар организмның қарсы тұруын төмендетедi, өкпе қабынуларымен асқынады, қабынудың созылмалы ошақтарын iске қосады. Ауру адамның тыныс жолдарда тұрған бүкіл вирустар жөтелу, түшкiру, әңгiме барысында қоршаған ортаға таралады, содан сау адамның тыныс жолдарына түсіп, ауру шақыра көбие береді.
Тұмау – төтенше жұқпалы. Күштi интоксикациямен және жоғарғы тыныс жолдарын шел басуымен бейнеленедi.
А, В, С топтарының вирустары қоздырушы болып табылады. Ауру орман отындай тез таралады, ең алдымен үлкен адамдар ауырады, содан балалар ауыра бастайды.Iндеттер тек қана қыстыгүнi болады (қоршаған ортадағы төмен температурасының және адамдардың тығыздығының жанында). Тұмауға ұққыштық барлығына ортақ және өте биiк.
Ауру 39-40ºС температураның тез көтерілуінен басталады, бас айналып, жалпы әлсіздік сезініп, бұлшық ет және буын аурулары, кейінгі күндері жөтел, мұрынның бітелуі, тамақ аурулары басталады. Ауыр жағдайларда мұрыннан қан кетіп, құрысу, қысқа мерзiмдi есеңгiреу болады. Дірілдеу мерзімінің ұзақтығы 3-5 тәулік. Науқас адамның қызуы түскен соң, қалы жақсара бастайды. Аурудың мерзімінің ұзақтығы 7-10 күн. Тұмауратып тұрған науқаста 2-3 апта әлсіздік сезініп, тез шаршап, ашуланшақ болып, бас аурулары болып тұрады.
Кейде шиеленісулер болуы мүмкін: өкпе қабынуы, бронхтар, мұрын қойны, жүйке жүйесі жақтан: менингит, энцефалиттер, нервиттер, созылмалы аурулардың асқынуы.
Сақтандыру және емдеу үшін қажетті:
· Төсек тәртібі.
· Сүйық көп ішу керек, ыстық шай ретінде, лимон қосылған шай, мүк жидек шайы, ит бүлдірген морсы, сілтілі минералды сулар.
· Қызу 38ºСжоғары болса парацетамол.
· Аскорбин қышқылы, поливитаминдер.
· Жөтел кезінде– мукалтин, мия тамыры, алтей тұнбасы, бромгексин, инголяция шөп тұнбаларымен: түймедағы, жөке ағаш, календула.
Ауыра бастаған кезде дәрігерге көрінген жөн. Өз бетімен антибиотиктар ішуге болмайды. Вирустар антибиотиктерге сезгіш емес, антибиотиктер науқас адамның ағзасын әлсіретіп, зиянын клетіреді. Антибиотиктерді тек қана дәрігер тағайындайды, егер кедергiлердiң симптомдарының пайда болуы және бактериялық инфекцияның қосылуын байқаса.
|
Тұмаудан қорғанудың қарапайым ережелері 1.Екпені күзде жасаған дұрыс, өйткені тұмау эпидемиясы, әдетте, қарашадан наурыз айына дейін жүреді. Екпе тудырған антиденелер титрі бірнеше ай бойы тұрақталып, екпе жасалғаннан 6 ай өткен соң төмендей бастайды. Сондықтан екпені тым ерте жасаудың да қажеті жоқ. 2.Тұмаудың алдын алудың ең кең тараған және қолжетімді түрлерінің бірі-мақта-дәке таңғышы. 3.Қосымша түрінде аскорбин қышқылы мен поливитаминдер қабылдау қажет. С дәрумені ашытылған орамжапырақта, мүгжидекте, лимон, киви, мандарин, апельсин, грейпфрутта көбірек болады. 4.Тұмау эпидемиясы кезінде аурудың алдын алу үшін күн сайын 2-3 тілім сарымсақ жеген дұрыс. Ауыз қуысын бактериялардан толық тазарту үшін, бір тілім сарымсақты бірнеше минут шайнаған жеткілікті. 5.Тұмау кезінде үнемі мұрынды шайып отыру қажет-мұрынның алдыңғы бөлігін күніне 2 рет сабынмен жуу керек. Сондай-ақ мұрын қуысын пияз бен бал(қант) тұнбасының тамшыларымен шаюға болады. (Тұнбаны дайындау әдісі:ұсақтап туралған 3 ас қасық пиязға 50 мл жылы су құямыз,1/2 шәй қасықпен бал қосып, 30 минут тұндырамыз). 6.Тамақты марганцовка, фурациллин, сода және түймедақ ерітінділерімен шаю, сондай-ақ ингаляция жасау ұсынылады:300 грамм суды қайнатып, 30-40 тамшы эвкалипт тұнбасын тамызу не картоп кабығының 2-3 қасығын, болмаса ½ шәй қасықпен сода қосу. 7.Алдымен аяқты жылы суға салып отырып, (5-10 мин.), содан соң дене қызуы болмаса, табанды қыздыратын маймен майлау да жақсы көмектеседі. 8.Дәрігер тағайындаған дәрі-дәрмекке қосымша, медикаментозды емес дәмді құралдарды да пайдалануға болады:итмұрын нәрі, таңқурай және бал қосылған шай, жөке шайы. Қант қосылған таңқурай шырынын дене қызуы кезінде салқындатқыш ретінде қолдануға болады. 9.1-2 бұршақ көлеміндей прополисті ауызда ұстап, оқтын-оқтын бір жақтан екінші жаққа аударып отыру қажет, түнде ауызға салып ұйықтау қажет. Оны тәулік бойы ұстау шарт. Кәдімгі шақпақ қантты прополистің спирттік сығындысына батырып қолдануға болады. 10. Тұмау, ЖРА, ЖРВИ, бронхит және суық тиюден болған басқа аурулар кезінде майқарағай майын ысқылап жағу, уқалау және ингаляция үшін қолданады. Майды арқаның жоғарғы бөлігіне (жаға тұсына), кеудеге ысқылап жағады, тәулігіне 4-5 рет рефлекторлы аймақтар бойынша табанды уқалайды. Әрбір емшарадан кейін науқастың аяғын компрестік қағазға орап,, жүн шұлық кигізеді, жылы көрпеге орап, дәрі шөптен жасалған шай береді. Ингаляция кезінде қайнаған суы бар ыдысқа 3-4 тамшы май тамызып, сүлгіні жамылып, емдік бумен тыныс алады. Мұрын бітелгенде, әр мұрын тесігіне бір тамшы майдан тамызу қажет. Майқарағай майы қатты жөтелді де басады. Таза майды тілдің ұшына таңертең және кешке 3-5 тамшыдан тамызады. 11.Қатты жөтел ұстаған кезде, келесі әдіс көмектеседі. Шомырды жіңішке етіп тіліп, құмшекер себеді. Пайда болған тәтті шырынды әр сағат сайын бір ас қасықтан ішіп отыру қажет. 12.Бал қосылған үгітілген сарымсақ та жақсы көмектеседі. Одан жатарда бір ас қасықтан қабылдайды. Есіңізде болсын! Тұмауды емдегеннен гөрі алдын алу оңай. |
